اسلایدر

وقف سنت ‏حسنه‏اى است که از دیرباز و به اشکال گوناگون در تاریخ بشر وجود داشته و اسلام آن را در مسیرى روشن، منطقى، هدف‌دار، مترقى و دقیق نهاده است.

«وقف» در لغت ‏به معناى ایستادن، ماندن و آرام گرفتن است. در اصطلاح فقهى، نگه‌داشتن و حبس کردن عین ملک است و مصرف کردن منافع آن در راه خدا.

وقف به لحاظ مصالح عمومى از دیرباز موارد استفاده متنوع و گوناگون داشته و تعلیم و تعلم رایگان، احداث مدارس و تهیه امکانات تحصیل براى جویندگان علم و دانش، تهیه آب و آبیارى اراضى کشاورزی، تأسیس کاروانسرا و معالجه و درمان بیماران، کمک به زائران، مسافران و همدردى با فقرا و مستمندان از جمله موارد مصرف وقف است.

وقف از مختصات نظام حقوقى و اقتصادى اسلام است که در سوره‌های مختلف قرآن و با مصادیقی چون «انفاق و احسان»، «قرض‌الحسنه»، «تعاون» و «صدقه» و در سوره‌ها‌ی مبارک «آل‌عمران»، «مزمل»، «بقره»، «مریم» و «کهف» به آن اشاره شده است.

مقوله‌ی وقف در «سنت» نیز که شامل قول، فعل و تقریر پیامبراکرم(ص) و اصحاب ایشان می‌شود نیز مورد توجه است که در روایات و احادیث امامان معصوم(ع) نقل شده است.

سازمان اوقاف و امورخیریه به منظور تحکیم پایه‌های سنت نبوی وقف، ترویج و نشر فرهنگ اسلامی وقف، معرفی نقش وقف در توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی آموزشی، بهداشتی و همچنین ایجاد انگیزه در نیک اندیشان و خیرین به منظور گسترش وقف، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز 27 صفر را به عنوان روز وقف نامگذاری کرده است.

برگزاری نهمین همایش سراسری وقف و امورخیریه در کشور نیز، یکی از دیگر برنامه‌های سازمان اوقاف در هفته وقف بود که با هدف تشویق و ترغیب نیکوکاران، تقدیر و تجلیل از واقفان، بخصوص واقفان در قید حیات و نیز واقفانی که در طول یک سال گذشته اقدام به این عمل خداپسندانه کرده اند، متولیان موقوفات، موسسات خیریه درمانی، بهداشتی و موسسات خیریه غیردرمانی، مدرسه‌سازان و همچنین بررسی مسائل و مشکلات موقوفات و ارائه راه‌کارهای مناسب، بحث و تبادل نظر درباره احیاء، بهره‌برداری بهینه و شیوه انجام امور مربوط به موقوفات با حضور و سخنرانی مسوولان کشوری برگزار شد.

در هر صورت، وقف به عنوان یکی از پدیده‌های مهم اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام و یکی از ابزارهای رسیدن به توسعه در جوامع اسلامی است که می‌تواند نقش سازنده‌ای را در گسترش علم، دانش و فناوری در سطح جامعه داشته باشد.

اجرای علمی و شفاف نیات واقفین از سوی متولیان موقوفات و ادارات اوقاف و تجلیل مستمر از نیکوکاران و تشویق آن‌ها به منظور انفاق مال و تبیین برکات وقف برای عامه مردم، از جمله راه‌هایی است که زمینه رشد و توسعه این نهاد اجتماعی را فراهم می‌کند.

با توجه به آثار فردی و اجتماعی وقف، انجام این فریضه در سطح جامعه کاهش یافته است، «عبدالله هاشمی» مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان قم 22 اسفندماه در جمع خبرنگاران، عدم معرفی صحیح وقف به جامعه را از مهم‌ترین عوامل کاهش موقوفات در طول سالیان گذشته خواند.

وی افزود: «از یک‌هزار و ‪ ۵۰۰‬موقوفه در این استان تنها ‪ ۱۵‬موقوفه مربوط به پس از انقلاب است که این امر روند نزولی وقف را نشان می‌دهد، در طی این سال‌ها تنها دو وقف جدید در این شهرستان شده است.

هاشمی در ادامه تصریح کرد: متأسفانه در قانون اساسی، به وقف توجهی نشده است در حالی که وقف یکی از منابع مهم اقتصادی است که می‌تواند در اقتصاد جامعه تحولاتی مهم بوجود آورد، تمامی مساجد و حوزه‌های علمیه و بیشتر کتابخانه‌ها و مراکز درمانی کشور موقوفه هستند.

آیت الله سید «یوسف طباطبایی نژاد» خطیب نماز جمعه اصفهان نیز در خطبه‌های هیجدهم اسفندماه گفت: «یکی از دلایل کم شدن وقفیات، کمبود تبلیغات در این زمینه یا حفاظت نامناسب از اموال وقف شده و یا خوب استفاده نکردن از موقوفه‌ها است.»

«نادر ریاحی» معاون سازمان اوقاف و امور خیریه نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، تصریح کرد: «هر قدر مسئولان نظام در امور وقفی با توجه به گستردگی که دارند، سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهند به همان مقدار فرهنگ‌سازی را در کشور گسترش داده‌اند به این معنی که سرمایه‌گذاری در اوقاف موازی است با اشاعه‌ی فرهنگ ناب اسلامی که خود باعث بالا رفتن روحیه مردم در مباحث معنوی است».

وی افزود: «عدم معرفی صحیح وقف به جامعه از مهم‌ترین عوامل کاهش موقوفات در طول سالیان گذشته بوده است».

در هر صورت آنچه بیشتر از هر موضوع دیگری در این بحث خودنمایی می‌کند غفلت مسئولان از وقف در کشور به عنوان یک فریضه اجتماعی الهی است.

به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران